Калифорнид ирдэг, хаан эрвээхэй, хөвөнгийн эрвээхэй, бар эрвээхэй, тэнүүчлэгч эрвээхэй, хар судалт бор эрвээхэйнүүдийн нүүдэл нь, эрдэмтэн судлаачид болон байгаль хамгаалагчдын хувьд хамгийн сэтгэл хөдөлгөм үйл явдал болдог гэж Travel & Leisure бичжээ.

Тэдний олонх нь хэт хүйтнээс зугтаж улирлын чанартай нүүдэл хийдэг. Эрвээхэйнүүд Канад болон Номхон далайн баруун хойд хэсгээс ирж, Калифорнийн эрэг дагуух зөөлөн уур амьсгалтай газар өвөлждөг. Зарим нь Роки уулсын баруун хэсэгт орших хүйтэн бүс нутгаас ч ирдэг. Калифорнид өвөлжих улирал нь, ойролцоогоор 10-р сараас 2-р сар хүртэл үргэлжилдэг.

Энэ хугацаанд эрвээхэйнүүд дулаан байхын тулд нягт колони болон цугларч, зарим тохиолдолд мянган эрвээхэй ганц модон дээр амарч, тод далавчнууд нь калейдоскоп шиг болж хувирдаг. Эвкалипт, нарс, кипарис моддыг тэд, цаг агаарын таагүй байдал, махчин амьтдаас хангалттай хамгаалдгаас сонгодог.

Харамсалтай нь, хаан эрвээхэйн тоо толгой олон жилийн турш тогтвортой буурч байна. Энэ бууралт эрс онцгой байгаа нь харгадсаар байгаа юм. Жишээлбэл, Писмо Бийч дархан цаазат газарт 2022/2023 онд 24,000 гаруй, 2023/2024 онд 16,000 гаруй, 2024/2025 онд ердөө 556 эрвээхэй өвөлжжээ. Хаан эрвээхэйн албан ёсны тооллогыг хөтөлдөг Xerces сээр нуруугүй амьтдыг хамгаалах нийгэмлэг, уур амьсгалын өөрчлөлт, пестицидийн хэрэглээ, өвөлждөг амьдрах орчных нь өөрчлөлт зэрэг нь тоо толгой буурсаны шалтгаан гэж үзжээ. Эдгээр далавчит эрвээхүйнүүдийн 2025/2026 оны нүүдлийн улирал аль хэдийн эхэлсэн боловч, чухам хэд нь энэ өвөл Калифорнийн эргийг сонгохыг таамаглахад хэцүү байна.

Эдгээр эрвээхэйг хаана ажиглаж болох вэ?

Байгалийн Бриджес мужийн цэцэрлэгт хүрээлэн /Санта Круз/, Писмо далайн эрэг дээрх Монарх эрвээхэйн цэцэрлэг /Писмо далайн эрэг/, Голета дахь Монарх Эрвээхэйн Гроув.

Хаан эрвээхэйнд хэрхэн туслах вэ?

Ксеркс нийгэмлэгийн Баруун эрвээхэйн тооллогын бүсийн зохицуулагч, Санта Барбарагийн Байгалийн түүхийн музейн эрвээхэйн тэргүүлэх мэргэжилтэн Ким Зембич, “Амьд үзэсгэлэн болох эдгээр үзэсгэлэнтэй амьтдыг илүү олон хүн хүлээн авч, хамгаалаасай. Эрвээхэй сонирхогчид, амьдрах орчны алдагдалд анхаарлаа хандуулж, цэцэрлэгтээ хаан эрвээхэй өндөглөж, авгалдайнууд нь хооллож болдог цорын ганц ургамал болох хөвөн ургамлын төрөл зүйлийг тарьж болно. Үржүүлгийн газруудаас пестицидээр боловсруулаагүй ургамлыг нийлүүлэхийг хүсэх нь зүйтэй. Мөн та эрвээхэйн тооллогод сайн дураараа оролцож болно. Та эх дэлхийнхээ хувьд үнэхээр чухал зүйл хийх болно” гэж уриалжээ.